รถดีเซลควันดำ เกิดจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ของน้ำมันเชื้อเพลิง ซึ่งทำให้คาร์บอนบางส่วนในน้ำมันเชื้อเพลิง (ไฮโดรคาร์บอน) ไม่ได้ทำปฏิกิริยากับออกซิเจน จึงเหลือเป็นเขม่าดำออกมาทางท่อไอเสีย
สาเหตุหลักๆ ของควันดำมีดังนี้
ระบบกรองอากาศอุดตัน : ทำให้อากาศเข้าเครื่องยนต์ไม่เพียงพอ ส่งผลต่อการเผาไหม้
ระบบจ่ายน้ำมันผิดปกติ : หัวฉีดตันหรือปั๊มจ่ายน้ำมันเสื่อมสภาพ ทำให้ฉีดน้ำมันไม่เป็นละอองละเอียด เกิดการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์
เครื่องยนต์สึกหรอ : ชิ้นส่วนภายในเครื่องยนต์เสื่อมสภาพ เช่น ลูกสูบ แหวนลูกสูบ กระบอกสูบ หลวมหรือสึกหรอ ทำให้น้ำมันเครื่องรั่วไหลเข้าห้องเผาไหม้ เผาไหม้ไม่หมดกลายเป็นควันดำ
ระบบกรองไอเสียอุดตัน : ดักจับเขม่าไว้ไม่หมด ปล่อยออกมาเป็นควันดำ
เขม่าค้างภายในท่อไอเสีย : เกิดจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์สะสมในท่อไอเสีย เมื่อเครื่องยนต์ร้อน เขม่าจะหลุดออกมาเป็นควันดำ
ไม่เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องตามระยะ : น้ำมันเครื่องเก่าเสื่อมสภาพ ประสิทธิภาพการหล่อลื่นลดลง ทำให้เครื่องยนต์สึกหรอเร็วขึ้น
น้ำมันเชื้อเพลิงคุณภาพต่ำ : มีสิ่งเจือปนหรือสารเติมแต่งที่ไม่เหมาะสม ทำให้การเผาไหม้ไม่สมบูรณ์
ปรับแต่งเครื่องยนต์ : เพิ่มแรงดันบูสต์หรือเปลี่ยนหัวฉีด ทำให้ปริมาณน้ำมันที่จ่ายเข้าเครื่องยนต์มากขึ้น เกิดการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์
บรรทุกน้ำหนักเกิน : เครื่องยนต์ทำงานหนัก เผาไหม้ไม่ทัน เกิดควันดำ
วิธีแก้ไข
ตรวจเช็คและเปลี่ยนไส้กรองอากาศ : ควรเปลี่ยนไส้กรองอากาศตามระยะที่กำหนด หรือเมื่อสังเกตว่าเครื่องยนต์มีกำลังตก
ตรวจสอบระบบจ่ายน้ำมัน : เช็คหัวฉีด ปั๊มจ่ายน้ำมัน ว่ามีการอุดตันหรือเสื่อมสภาพหรือไม่
ตรวจเช็คเครื่องยนต์ : ซ่อมแซมชิ้นส่วนที่สึกหรอ เช่น ลูกสูบ แหวนลูกสูบ กระบอกสูบ
ทำความสะอาดระบบกรองไอเสีย : ถอดล้างแคตตาไลติก คอนเวอร์เตอร์ หรือ DPF กรณีอุดตัน
เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องตามระยะ : เลือกใช้น้ำมันเครื่องที่มีคุณภาพเหมาะกับเครื่องยนต์
ใช้น้ำมันเชื้อเพลิงที่มีคุณภาพ : เติมน้ำมันจากปั๊มที่ได้มาตรฐาน
ปรับแต่งเครื่องยนต์อย่างเหมาะสม : ควรปรึกษาช่างผู้เชี่ยวชาญ
หลีกเลี่ยงการบรรทุกน้ำหนักเกิน : ไม่ควรบรรทุกน้ำหนักเกินพิกัดที่กำหนด
ควันดำจากรถดีเซล นอกจากจะสร้างมลพิษทางอากาศแล้ว ยังอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงปัญหาของเครื่องยนต์ ควรนำรถเข้าตรวจเช็คและซ่อมแซมโดยช่างผู้เชี่ยวชาญ เพื่อป้องกันปัญหาที่รุนแรงและยืดอายุการใช้งานของเครื่องยนต์